Σάββατο 31 Μαρτίου 2012

Ψωμάκι λειψανέβατο (γεύση ακόμα μία)

Και μια ζωή, είναι κι ήταν το ψωμάκι, ζωή! ΄Ολοι το γνώρισαν, όλοι το γεύτηκαν ... όλοι γοητεύτηκαν. Σ΄άλλους περίσσευε, σ΄΄αλλους έλειπε, σ΄άλλους λείπει -δεν θα ΄πρεπε- ακόμα ... Κάποιοι σώθηκαν, κάποιοι πέθαναν, άλλοι σκότωσαν... για ένα κομμάτι ψωμί...

 
Ψωμάκι λειψανέβατο (του λείπει φούσκωμα, γρηγορόφτιαχτο)

Χρειαζούμενα
Τα συνήθη: Αλεύρι σταρένιο-σταρένιο, νερό, λαδάκι (ή ακόμα καλύτερα βούτυρο), λιγάκι αλάτακι
Επί το έργον
Τα συνήθη,  όπως όταν κάνουμε προζυμένιο ψωμάκι. Χωρίζουμε τη ζύμη σε 8-10 μπαλίτσες και τις ανοίγουμε σε πιτίτσες. Βάζουμε τη μια πιτίτσα πάνω στην άλλη αλείφοντάς τες ενδιάμεσα με λαδάκι. Τις πατάτε και τις ανοίγετε σε φύλλο με τον πλάστη. Ξαναχωρίζετε το φύλλο που έχετε πάλι σε 8-10 κομμάτια κι επαναλαμβάνετε τη διαδικασία, πιτίσα-λάδι-πιτίτσα, πλάστης, φύλλο ... 4-5 φορές. Λαδώνετε καλά ένα ταψί, βάζετε στο ταψί το πολυδουλεμένο φύλλο, το απλώνετε καλά με το χέρι σας μέχρι να καλύψει τον πάτο του ταψιού και ή που το αλείβετε με λάδι ή που το αλείβετε με λίγο βούτυρο και μετά αραιωμένο μέλι, πασπαλίζετε την επιφάνεια (είτε το θέλετε σκέτο, είτε γλυκό με μέλι) με μπόλικο άσπρο σησάμι. Σε περίπτωση που θελήσετε να το κάνετε με μέλι, την τελευταία φορά που το δουλεύετε, πασπαλίστε τις πιτίτσες με κανέλλα. Ε, μετά σκεπάζετε το ταψί κι αφήνετε τη ζύμη να ξεκουραστεί. Αφού ξεκουραστεί για κάνα μισάωρο, τη φουρνίζετε σε μέτριο φούρνο. Σαν ροδίσει ... καλή όρεξη! Γλυκό είναι απίστευτα γευστικό ...

                                                                                      ΚΑΛΗ ΣΑΣ ΕΠΙΤΥΧΙΑ
΄Οπου λαδάκι = ή βούτυρο
Και φυσικά μπορείτε να κάνετε συνάμα σκέτο και γλυκό ψωμάκι λειψανέβατο χωρίζοντας τη ζύμη σας στα δύο

Σημαντικό: Μια ιδέα που είχα ήταν να κάνω τη ζύμη κορδόνι, αφού φυσικά την έπλασα 5-6 φορές όπως πρέπει. ΄Εβαλα το κορδόνι κυκλικά στο ταψί (στυλ σαραγλί), το πατήκωσα με το χέρι ... και ιδού ... 

Αλμυρό, μόνο που του λείπει σησαμάκι. ΄Ηθελε περισσότερο...

Πέμπτη 29 Μαρτίου 2012

Ψωμάκι γεύσεις χίλιες - με απ΄όλα, για όλους και με όλα και με όλους


Ψωμάκια υπάρχουν, όπως είπαμε, για όλα τα γούστα.
Αυτό που θέλω να σας πω είναι πως υπάρχει μια συνταγή πανεύκολη για ψωμάκι και που οποιαδήποτε στιγμή μπορείτε να την βάλετε σε εφαρμογή. Το κυριότερο είναι πως εκτός από πανεύκολη μπορείτε να της προσθέσετε ότι γεύση αγαπάτε και στο πιτς φυτίλι να έχετε το ψωμάκι της αρεσκείας σας!

Ψωμάκι πάσης στιγμής  - χωρίς μαγιά με μπύρα
Πιο εύκολα υπάρχει μπύρα στο σπίτι, ενώ μαγιά ...
Διάφορα ψωμάκια για διαφορετικά γούστα

Χρειαζούμενα

1 κιλό αλεύρι περίπου - ότι προτιμάτε άσπρο, γκρι, πολύσπορο ...
1 μπύρα κουτάκι 330 ml
1 κουτ. γλυκού αλάτι
1-2 κουτ. σούπας λάδι

΄Ενα μεγάλο καρβέλι ψωμί θα έχετε ή δυο μικρότερα. Πλάθετε όπως θέλετε. Αν πλάσετε δυο μικρά και χρησιμοποιήσετε 2 διαφορετικά υλικά, βότανα ή μυρωδικά, θα έχετε δυο γεύσεις. ΄Ισως μια για σας και μια για τα κουτσουβελάκια σας, παιδάκια σας ή βλασταράκια σας.

Τώρα εκτός από τα πιο γνωστά: γλυκάνισο, σησάμι, ελιές, φέτα, σπόρια διάφορα, μπορείτε να προσθέσετε ντοματίτσες λιαστές ή φρέσκες (ελαφρά περασμένες απ΄το τηγάνι και στεγνωμένες σε απορροφητικό χαρτί), σπανάκι (επίσης περασμένο ελαφρά απ΄το τηγάνι) ή ακόμα και κολοκυθάκια ή μελιτζάνες ή πιπεριές (τριμμένα ή σε κύβους, αλατισμένα, στη συνέχεια στραγγισμένα και τσιγαρισμένα), κομμάτια κρεατάκι, τυριά σε τρίμματα ή τριμμένα... 
Με κεράσι κουταλάτο
Και όχι μόνο! Ακόμα και γλυκό μπορείτε να το κάνετε το ψωμάκι σας. Με κομμάτια φρούτα (σχετικά στεγνά π.χ. μπανάνα, μήλο) σύκα ξερά, αμύγδαλα, καρύδια, δαμάσκηνα, χουρμάδες (όλα ψιλοκομμένα), γλυκά του κουταλιού (χωρίς το σιροπάκι τους) στεγνά, φρούτα στεγνά κομπόστα ...
Δαμασκηνό

Μη φοβάστε. Ταιριάστε τις γεύσεις μόνοι σας, τολμήστε. ΄Ισως μου πείτε πως κι αν δεν πετύχει; Συμφωνώ και κρίμα είναι να πετάξουμε και να χάσουμε τόσα υλικά. Μόνο που αν δεν το κάνετε, δεν θα μάθετε ποτέ τι θα έδινε η ιδέα σας, η γεύση σας κι η φαντασία σας ...

΄Αλλωστε η γιαγιά μου -κι όλοι οι παλιοί, θυμάστε; - έλεγε πως "δεν έπρεπε κόρη μου, δεν πετάγαμε τίποτα, αμαρτία. ΄Οτι περίσσευε απ΄το καθημερνό μας, γινόταν το αυριανό μας και το μεθεπόμενό μας". ΄Ετσι έκαναν εκείνοι. Στη φασολάδα πρόσθεταν ρύζι εξ ου το φασουλόρυζο, στις φακές, στο σπανάκι, στα πράσσα, το ίδιο. Τα κομματάκια το κρέας που έμεινε γιατί να μην το περάσετε απ΄το τηγάνι; Γιατί να μην το προσθέσετε στην ομελέτα, γιατί να μην το προσθέσετε στο ψωμάκι; Απαγορεύονται οι απώλειες λοιπόν και το χαλινάρι στη φαντασία.

Επί το έργον:

΄Οπως για όλα τα ψωμάκια, βάζουμε το αλεύρι με το αλάτι στη λεκανίτσα μας, λακουβίτσα στη μέση, στη μέση της λακουβίτσας το λαδάκι κι αρχίζουμε να ζυμώνουμε προσθέτοντας τη μπύρα λίγη-λίγη. Προς το τέλος του ζυμώματος προσθέτουμε ό,τι μας αρέσει κι έχουμε διαλέξει.Αφήνουμε την όμορφή μας ζύμη ήσυχη σκεπασμένη σε μιαν άκρη στα ζεστά κι αφού ανέβει, ζυμώνουμε ακόμη λίγο αλαφρά-αλαφρά, πλάθουμε, φουρνίζουμε και ψήνουμε, πάνω- κάτω για καμιά ώρα, να πούμε στους 170-180 βαθμούς. 
Και με σύκα μα και με φουντούκια

Αν αποφασίσετε να κάνετε το ψωμάκι σας γλυκό, περιορίστε λίγο το αλάτι. Επίσης αν το θέλετε πολύ γλυκό προσθέστε  μισό φλυτζάνι ζάχαρη και στη μπύρα λίγο νεράκι. Αν όχι, περιορίστε το αλάτι μεν και προσθέστε μια-δυο κουταλιές της σούπας μόνο ζάχαρη. Η υπόλοιπη γλύκα θα έρθει ή απ΄τα φρούτα ή απ΄τα γλυκά του κουταλιού ...



                                                                                          ΚΑΛΗ ΣΑΣ ΕΠΙΤΥΧΙΑ

Τετάρτη 28 Μαρτίου 2012

Ψωμάκι με (λίγη) γλύκα

Το σκεφτήκατε ποτέ πως θα ήταν η καθημερινότητά μας αν δεν υπήρχε το ψωμάκι; Μη μου πείτε πως δεν θα μας έλειπε κάτι; Το καλό μου, το έχουμε τόσο δεδομένο ότι υπάρχει που έχουμε πάψει πια να του δίνουμε σημασία. Τι κρίμα! Δεδομένο, παραμελημένο και να μην σκεφτώ τις δίαιτες που το έχουν καταδικάσει σε ισόβια κάθειρξη! Κι όμως το ψωμάκι κοντεύει -αν το καλοσκεφτείς, να είναι συνώνυμο με τη ζωή!

Κι υπάρχουν τόσα ψωμάκια... όσα και γούστα! Προζυμένιο, άζυμο, ανεβατό, γιορτινό (χριστόψωμο, τσουρέκι, λαμπροκουλούρα), σημαδιακό (λαγάνα), καθημερνό, με σταφίδες, με κανέλλα, με σησάμι ή μαυροσήσαμο, φυστίκια ή καρύδια, σπόρους ή κι  ηλιόσπορους, μπορεί και παπαρουνόσπορους, με ελίτσες, ντοματίτσες, βότανα και μυρωδικά, γλυκάνισο, λαδάκι ή βούτυρο, με τυράκι, με σπανάκι ή με πράσα, με τριμμένη πατάτα ή καρότο, με τσιγαριστό κρεμμύδι και/ή σκόρδο (ξερά ή φρέσκα) άσπρο, μαύρο, κίτρινο, πορτοκαλί, σταρένιο, κρίθινο, μικρούλι ή μεγάλο, φρατζολίτσα, καρβελάκι, μακρόστενο, κουλούρα, του ταψιού ή της φόρμας, μαλακό, σκληρό, ημίσκληρο, πιπεράτο, γεμιστό, στο τηγάνι, φουρνιστό, πετμεζένιο, κρασάτο, σιμιγδαλένιο, χωριάτικο,
Και ποιο να πρωτοθυμηθώ! ΄Οσα και να θυμηθώ, σίγουρα όλο και κάποιο θα ξεχάσω.
 
Μμμμμ... Πες μου, πως μπρε να μην μου τρέχουνε τα σάλια, μετά απ΄όλα αυτά!
Πάμε λοιπόν ... Νομίζω ότι η όρεξή μου τραβάει ... 
 
Σταφιδόψωμο ή σταφιδοψωμάκια

Χρειαζούμενα

1 κιλό αλεύρι περίπου
1 κύβο νωπής μαγιάς
1 ποτήρι νερού λάδι
1/2 ίσως και 1  ποτήρι νερού νερό
αλάτι - κανέλλα - γαρύφαλλο - σταφίδες 2 φλτ γεμάτες
Ζάχαρη κανονική και ζάχαρη χοντροκομμένη
Αν τα θέλετε σχετικά γλυκά τα ψωμάκια σας, λιώνετε 1 φλτ τσαγιού ζάχαρη στο προζύμι σας  

Επί το έργον
Λιώνουμε τη μαγιά σε χλιαρό νεράκι, προσθέτουμε λίγο αλεύρι κι αφήνουμε ν΄ανέβει.
Σε μια λεκάνη βαθειά βάζουμε το υπόλοιπο αλεύρι και το αλάτι κι ανακατεύουμε. Κάνουμε μια λακουβίτσα στο κέντρο κι εκεί ρίχνουμε το προζυμάκι μας και τα μπαχαρικά μας. Ζυμώνουμε ελαφρά, προσθέτουμε τις σταφίδες, αποτελειώνουμε το ζύμωμα. Μια ζύμη όμορφη κι ομοιόμορφη πρέπει να ΄χουμε και απαλή να τη νιώθουμε στα χέρια μας. Πλάθουμε ή  2 μεγάλα ή κάμποσα μικρά ψωμάκια, τα βάζουμε σε λαδωμένο ταψί, τα κουκουλώνουμε και περιμένουμε να φουσκώσουν. ΄Οταν είναι έτοιμα τ΄αλείφουμε ελαφρά με λαδάκι κι αν θέλουμε τα πασπαλίζουμε με τη χοντροκομμένη ζάχαρη. Ψήνουμε στους 180 βαθμούς μέχρι να ροδίσουν.
                                                                                                  
                                                                                   ΚΑΛΗ ΣΑΣ ΕΠΙΤΥΧΙΑ

Δεν έχω ούτε μια συνταγή της προγιαγιάς μου, της γιαγιάς μου ή της μαμάς μου που στο τέλος να μην γράφει Καλή Επιτυχία ...
Κάτι σαν υπογραφή ...ναι!

 
Και το πιο γλυκό ψωμάκι να θυμάστε πως είναι το πετμεζένιο...
Δύσκολο να βρεις πετιμέζι την σήμερον ημέρα, αλλά γιατί όχι! Θα μπορούσατε να το φροντίσετε και να το προμηθευτείτε όταν είναι η εποχή ... κατά Σεπτέμβρη μεριά δηλαδή ...
Αραιώνετε απλά το πετιμέζι σας με το νεράκι και προχωράτε στο έργο όπως σας τα γράφω πιο πάνω ...

Δευτέρα 26 Μαρτίου 2012

Κάτι μεταξύ ψωμιού και άρτου (γεύση 2)


Βρίσκομαι σε δίλημμα.
Ψωμί ή άρτος, άρτος ή ψωμί; Τελικά νομίζω ... ναι, ναι ... θα πάρω ανάποδα.

Με το σκεπτικό ότι όλα τα βιβλία κουζινικής αρχίζουν απ΄το Α, ε, λοιπόν το δικό μου εδώ θα αρχίζει απ΄το Ω. ΄Αλλωστε απευθύνεται σε έμπειρους και πεπειραμένους. Και σωστό το βρίσκω ν΄αρχίζει, απ΄το Ω το τελευταίο, δηλαδή ανάποδα. Κι επειδή από Ω δεν υπάρχει συνταγή, καλά το ξεκίνησα απ΄το Ψ-ωμάκι. Να τα μας! ΄Αλλο μου ΄ρθε τώρα στο μυαλό. Καθαρεύουσα ή δημοτική? Αν δημοτική καλά το ξεκίνησα από Ψ, αν όμως καθαρεύουσα κακώς καθότι ΄Αρτος. Κι αν καθαρεύουσα, από Ω, συνταγές έχομεν πολλάς, π.χ. Ωά βραστά, τηγανητά, ομελέτα, γεμιστά, πασχαλινά.  Αν όμως δημοτική, τα Ωά γίνονται Αυγά!   ΄Ασε που η καθαρεύουσα δηλώνει και ηλικία! Η ηλικία βέβαια ταιριάζει με τους έμπειρους και πεπειραμένους ...
Λοιπόν ερωτηματικά τέλος. Μ΄αρέσει η πρωτοτυπία, μ΄αρέσει κι η ηλικία μου όπερ... δημοτική και καθαρεύουσα μαζί αλλά στ΄ανάποδα!

Δημοτικής το ανάγνωσμα πρόσχωμεν ...
Ψωμάκι λουλουδένιο (της Σμυρνιάς προγιαγιάς μου) και (της κας Λέλας, Σμυρνιά μα κατά βάθος Πόντια φιληνάδα της)
Χρειαζούμενα
Λουλούδια λυκίσκου
Αλεύρι 

Κι αφού εξηγήσαμε τα διάφορα για το προζύμι και τη μαγιά (της μπύρας), καιρός να σας πω ακόμα ένα μυστικό.
Πολλοί από σας ξέρετε πως μαγιά σημαίνει μύκητες. Και μύκητες σημαίνει ζύμωση εξ ου και το φούσκωμα που εμφανίζει το προζύμι μας. Μαγιά της μπύρας λοιπόν σημαίνει μύκητες αλλά που τους βρήκε τους μύκητες η μαγιά? Τους βρήκε στο λυκίσκο, φυτό-λουλούδι που χρησιμοποιείται για την παρασκευή της, που άλλοι το λένε ζυθόχορτο κι άλλοι μπυρόχορτο. Ο λυκίσκος φυτρώνει στην πατρίδα μας, κυρίως κοντά σε ποτάμια. ΄Εχει όμορφα άσπρα λουλουδάκια και ο μίσχος του έχει πολλά φύλλα. Τα μαζεύετε ανθισμένα, τα κάνετε ματσάκι, τα κρεμάτε ανάποδα σε σκιά, ξεραίνονται και τα διατηρείτε για καιρό.

Επί το έργον

Βράζετε σε κατσαρολάκι τα "λουλούδια" σας αρκετή ώρα, βγάζετε από τη φωτιά και περιμένετε μέχρι να το βραστάρι σας να γίνει χλιαρό. Ρίχνετε το βραστάρι στο αλεύρι και ζυμώνετε. Αφήνετε όλη τη νύχτα σκεπασμένη τη ζύμη σας σε ζεστό μέρος. Το πρωί η ζύμη σας έχει φουσκώσει. Πλάθετε και φουρνίζετε. Καλά είναι να κρατήσετε λίγο βραστάρι για το ζύμωμα. Αν πάλι δεν κρατήσετε φροντίστε το νερό που ίσως να χρειαστεί να προσθέσετε ενόσω ζυμώνετε να είναι χλιαρό. 
λουλουδόψωμο πολύ πετυχημένο
Και στο κάτω κάτω μέρος του τεφτεριού της προγιαγιάς της Κανέλλας, κάτω απ΄το Καλή επιτυχία, έγραφε:

Ψωμί χωρίς μαγιά. Αλεύρι σταρένιο, νερό, αλάτι, λίγο βούτυρο, στάλες λεμόνι, λίγο γιαούρτι. Ζύμη σχεδτικά σκληρή. Πλάσιμο σε καρβέλι. Χασαπόχαρτο καλά βρεμένο στην πλάκα της στιας (τζάκι), το καρβέλι, σκέπασμα καπάκωμα με γάστρα, πάνω κάρβουνα, ψήσιμο 1 ώρα. Δεν το έκανα ποτέ. Δεν έχω τζάκι. Αν το κάνετε, στείλτε σχόλια ή διορθώσεις.  


                                                                                             ΚΑΛΗ ΣΑΣ ΕΠΙΤΥΧΙΑ